Tadeusz Maliński

Tadeusz Maliński urodził się w 1946 r. w Śremie, zmarł 13 września 2023 roku w Stanach Zjednoczonych w wieku 77 lat.
W latach 1960 do 1964 uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. Gen. Józefa Wybickiego w Śremie, gdzie zdał maturę.
W latach 1964 do 1969 rozpoczął edukację na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po studiach pracował na Wydziale Chemii Politechniki Poznańskiej. W roku 1975 obronił pracę doktorską dotyczącą pomiarów lepkości w preparatach krwiozastępczych. W latach 1975 do 1979 pracował na Wydziale Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
W 1979 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Początkowo, przez cztery lata pracował na Uniwersytecie Ann Arbor w stanie Michigan oraz na Uniwersytecie Houston w stanie Teras jako Research Associate i Visiting Profesor. Wkrótce otrzymał stały etat profesorski na Uniwersytecie Oakland w Rochester, w stanie Michigan. Od 1995 r. jest Visiting Profesor Uniwersytetu
w Bernie, w Szwajcarii, a od 1997r. Pełni tą godność na Uniwersytecie Wiedeńskim. Od 2000 roku Profesor Tadeusz Maliński objął zaszczytną imienną profesurę na Uniwersytecie Ohio w Athens stan Ohio (Marvin & Ann Dilley White Profesor Biomedical Scienses).

Szczególnym zainteresowaniem Profesora cieszyło się zawsze poszukiwanie nowych metod bioelektrochemicznych dla badań w medycynie oraz nowych materiałów przydatnych dla symulacji fizjologicznych procesów. Prace w tym kierunku doprowadziły Profesora do zbudowania i zastosowania tzw. nanosensorów (niezmiernie małych elektrod stworzonych z grup atomów, o średnicach setnych części włosa). Przełomowym odkryciem okazało się zbudowanie przez Tadeusza Malińskiego pierwszej w świecie nanoelektrody mierzącej In vivo, w czasie rzeczywistym ilość cząsteczek tlenku azotu w pojedynczych komórkach. Ogłoszenie tego eksperymentu w 1992 roku okazało się światowym przełomem w badaniach tlenku azotu, cząsteczki zwanej „kluczem do wielu drzwi”, niezmiernie ważnej w każdej dziedzinie medycyny.

Nanobiochemiczne metody badawcze rozwijane przez Profesora pozwoliły także precyzyjnie mierzyć przyżyciowo wartości wolnych rodników O2-, ONOO-, O2-2, OH. Stworzenie nanoelektrody do pomiarów tlenku azotu to początek wielu niezwykłych dokonań Profesora, jak Np.. Ustalenie roli tlenku azotu w regulacji rytmu serca
i przewodzeniu sygnałów w mózgu, odkrycie możliwości znacznego przedłużenia okresu przechowywania serca do transplantacji, istotne poszerzenie wiedzy
o biochemicznych aspektach zawału serca, a także o biochemicznych mechanizmach niszczenia komórek nerwowych podczas udaru lub w ich degeneracji w chorobie Parkinsona i Alzheimera, ustalenie podstawowej roli L-argininy i syntazy tlenku azotu w powstaniu tlenku azotu. Odkryć Pana Profesora Malińskiego jest wiele i mają wielki ciężar gatunkowy. Do grudnia 2003 roku Profesor ogłosił 227 prac naukowych. Dobrym wskaźnikiem dokonań w nauce jest liczba cytowań w literaturze fachowej. W okresie 10 lat, do grudnia 2003 r. odkrycia Profesora cytowano 2800razy w najważniejszych czasopismach naukowych. Naukowe dokonania zostały szybko docenione w świecie.

Profesor Maliński otrzymał wiele nagród i zaszczytów w szeregu krajach od Stanów Zjednoczonych po Polskę – w tym: Presidential Medal of Honor od prezydenta USA, Kawalerski Krzyż Orderu Zasługi od prezydenta RP, doktoraty honoris causa Uniwersytetów w Sao Paulo, Wiedniu, Zurychu, Gdańsku, godność Honorowego Członka Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Został dwukrotnie nominowany do nagrody Nobla (w dziedzinie medycyny i chemii). Jedną z nagród jest prestiżowa Gemi Award 2003 r. za najbardziej innowacyjne odkrycie w medycynie.